عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه باعث می شوند که قیمت ورق سیاه همیشه در حال نوسان باشد. این نوسانات قیمت ورق سیاه نه تنها بر هزینه پروژه های بزرگ تأثیر می گذارد، بلکه سودآوری تأمین کنندگان و خریداران عمده را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. اما چه عواملی باعث افزایش یا کاهش قیمت این ورق می شوند؟
در این مقاله، با تکیه بر تجربه واقعی فعالان بازار، تحلیل های تخصصی، داده های معتبر و نگاهی به ساختار زنجیره تأمین، عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه را به صورت شفاف و کاربردی بررسی می کنیم.
آنچه در این مقاله مطالعه می کنید:
عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه
عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه را می توان به عوامل اصلی و فرعی یا عوامل فنی و کیفی، عوامل مرتبط با بازار فولاد و عوامل کلان اقتصادی تقسیم بندی کرد که در ادامه به بررسی هر یک می پردازیم.
۱. قیمت مواد اولیه
مواد اولیه اصلی برای تولید ورق سیاه، سنگ آهن و زغال سنگ کک شو می باشند. نوسان در قیمت جهانی این دو ماده، به ویژه در بورس فلزات لندن (LME) و بورس شانگهای، اثر مستقیم بر قیمت ورق سیاه دارد. قیمت مواد اولیه به عنوان یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه می باشد. برای مثال، افزایش قیمت سنگ آهن در سال ۱۴۰۰ به دلیل محدودیت های صادراتی استرالیا، باعث جهش قیمت ورق در بازار داخلی ایران شد.
یکی از تولیدکنندگان ورق سیاه در اصفهان می گوید:
وقتی قیمت جهانی سنگ آهن بالا می رود، حتی اگر تولید داخلی کم نشود، کارخانه ها هزینه تولید را افزایش می دهند و ما مجبور به خرید با نرخ بالاتر هستیم.
۲. مشخصات فنی ورق
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه، مشخصات فنی ورق می باشد که قیمت ورق بر اساس آن تغییر می کند. مشخصات فنی ورق شامل ضخامت، ابعاد و وزن می باشد. طبق جدول وزن ورق سیاه هر چه ضخامت بیشتر باشد، وزن ورق نیز بیشتر بوده و قیمت نهایی بیشتر خواهد بود. همچنین ورق های شیت شده نسبت به رول به دلیل هزینه های برش کاری معمولا قیمت بالاتری دارند.
درجه کیفی ورق نیز مهم است، چرا که ورق ST37 که برای موارد ساختمانی مصرف می شود ارزان تر از ورق ST52 است که در موارد صنعتی و مقاوم سازی بکار می رود. در یک پروژه ساخت سوله، استفاده از ورق ST52 به دلیل استحکام بالا، باعث افزایش هزینه نسبت به ورق ST37 شد، اما در عوض مصرف تیرآهن و قوطی کاهش پیدا کرد و هزینه نهایی سازه بهینه شد.
۳. برند و کیفیت ورق
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه که غیر قابل چشم پوشی است، برند و کارخانه تولید کننده ورق سیاه می باشد. ورق هایی که توسط برندهای معتبر مانند فولاد مبارکه، فولاد اکسین یا کاویان تولید می شوند، به دلیل پایبندی به استانداردهای بین المللی، معمولا قیمت بالاتری دارند، اما در بلندمدت این ورق ها از نظر دوام، جوش پذیری و کاهش ضایعات به صرفه تر هستند. زیرا کیفیت و استاندارد ابعادی بهتری دارند، ضایعات کمتری در پروژه ایجاد می کنند و قابلیت خم کاری و جوش پذیری بالاتری دارند.
برای مثال، خریداران ورق سیاه از کارخانه فولاد مبارکه گزارش داده اند که ممکن است قیمت ورق سیاه فولاد مبارکه کمی بیشتر باشد اما ضایعات نهایی در پروژه های برش کاری تا ۵ درصد کاهش یافته است.
ویژگی هایی که تعیین کننده کیفیت ورق می باشند شامل استاندارد تولید (مانند DIN، ASTM، ISIRI)، یکنواختی ضخامت، قابلیت خم کاری و برش کاری دقیق و سطح بدون ترک و زنگ زدگیمی باشند. بسیاری از سازندگان اسکلت فلزی نیز تنها از ورق های تولید فولاد مبارکه استفاده می کنند، چون می دانند هنگام برش CNC، خطاهای کمتری دارند و تست های جوش کاری را بهتر پشت سر می گذارند.
۴. هزینه حمل و نقل
هزینه حمل و نقل، یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه است که عاملی پنهان می باشد. با افزایش قیمت سوخت، کرایه حمل و نقل مواد اولیه از معادن به کارخانه و سپس از کارخانه به انبار یا پروژه ساختمانی نیز افزایش می یابد. این موضوع به خصوص برای خریداران شهرستان ها بسیار مهم است.
۵. نرخ ارز
نرخ ارز به ویژه دلار، تأثیر بسیار زیادی بر بازار فولاد و تأثیر دوگانه بر واردات و صادرات دارد، حتی اگر مواد اولیه داخلی باشند و یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه می باشد. زیرا در صورت افزایش نرخ ارز، هزینه واردات تجهیزات و برخی مواد افزودنی بالا می رود و کارخانه ها، تمایل بیشتری به صادرات پیدا می کنند و عرضه داخلی کاهش می یابد. در نتیجه، با کاهش عرضه داخلی و افزایش قیمت ورق سیاه برای خریداران داخلی می شود. به عنوان یک مثال واقعی، در دوره ای که نرخ دلار از ۲۵ به ۳۰ هزار تومان رسید، قیمت ورق سیاه در بازار آهن تهران نزدیک به ۲۰ درصد افزایش یافت.
۶. نوسانات قیمت جهانی فولاد
قیمت جهانی فولاد تابع عوامل متعددی مثل عرضه و تقاضای چین، تولید برزیل و هند، هزینه های انرژی و نرخ بهره در اقتصادهای بزرگ است که یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه می باشد. بازار ایران نیز از این نوسانات بی تأثیر نیست. وقتی قیمت فولاد در بازار جهانی بالا می رود، تولیدکنندگان داخلی تمایل بیشتری به صادرات پیدا می کنند. این کاهش عرضه داخلی، به طور طبیعی منجر به افزایش قیمت ورق سیاه برای خریداران داخلی می شود.
در سال ۱۴۰۱، همزمان با جهش قیمت فولاد در بازار چین، کارخانه های بزرگ ایرانی همچون فولاد مبارکه، بخشی از تولیدات خود را به صادرات اختصاص دادند و کمبود در بازار داخلی باعث افزایش ۲۵٪ در قیمت ورق سیاه شد. به کمک راهنمای خرید ورق سیاه می توانید در کمترین زمان، بهترین تجربه خرید را داشته باشید.
۷. تورم داخلی
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه، تورم داخلی کشور است که سایه ای بر کل بازار فولاد انداخته است. تورم عمومی اقتصادی، به ویژه تورم تولیدکننده، مستقیما باعث افزایش هزینه های کارخانه ها می شود. این هزینه ها شامل دستمزد، انرژی، تعمیرات و قطعات یدکی خطوط تولید می باشند.
طبق گزارش مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۳، شاخص تورم تولیدکننده در بخش صنعت فلزات اساسی، ۳۲ درصد افزایش داشته است. این عدد مستقیما در قیمت نهایی ورق سیاه اثرگذار است.
۸. میزان عرضه و تقاضا
میزان عرضه و تقاضا به عنوان نبض بازار یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه است. افزایش پروژه های عمرانی، رشد ساخت و ساز یا جهش صادرات فولاد، تقاضا برای ورق سیاه را بالا می برد و موجب افزایش قیمت ورق می شود. در مقابل، رکود ساخت و ساز، باعث کاهش تقاضا و افت قیمت می شود. معمولا میزان تقاضا در نیمه اول سال بیشتر است چرا که به دلیل مناسب بودن آب و هوا، ساخت و ساز نیز بیشتر است.
۹. فصل خرید
فصل خرید هم یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه است. معمولا در ماه های پایانی سال، به دلیل تسویه حساب پروژه ها و انبارگردانی، تقاضا افزایش می یابد و قیمت بالا می رود. همچنین در فصل تابستان، با رونق ساخت و ساز، شاهد رشد قیمت هستیم.
۱۰. بورس کالا
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه، بورس کالا می باشد. قیمت پایه ورق سیاه در بورس کالا، یکی از مبناهای تعیین قیمت در بازار آزاد است. اما همیشه تابع عرضه و تقاضای واقعی نیست. اگرچه بورس کالا سعی دارد شفافیت ایجاد کند، اما گاهی عرضه قطره چکانی یا تقاضای غیر واقعی باعث نوسانات مصنوعی قیمت می شود. شما به عنوان خریدار ورق سیاه باید فقط به نرخ بورس تکیه نکنید و تحلیل جامع تری داشته باشید.
۱۱. سیاست های دولت و تعرفه های گمرکی
سیاست های حمایتی یا محدودکننده دولت مانند تعرفه صادرات، مالیات بر ارزش افزوده، یا الزام به عرضه در بورس کالا، تأثیر زیادی بر قیمت نهایی ورق دارد و یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه می باشد. به عنوان مثال الزام به عرضه در بورس کالا می تواند باعث کاهش قیمت شود. ممنوعیت صادرات ممکن است باعث افزایش عرضه داخلی و کاهش قیمت شود، اما در بلندمدت تولیدکننده را متضرر کند.
تعرفه های واردات و صادرات، مجوزهای ترخیص، ممنوعیت های دوره ای و مالیات های گمرکی نیز به طور مستقیم بر قیمت نهایی ورق آهن اثر می گذارند. اگر خاطرتان باشد در سال ۱۴۰۰، با اعمال تعرفه سنگین بر واردات ورق از چین و ترکیه، قیمت ورق خارجی به شدت افزایش یافت و همین موضوع به سود کارخانه های داخلی تمام شد.
۱۲. بحران های جهانی
بحران های جهانی به عنوان عامل های پیش بینی نشده هستند که بخشی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه می باشند. جنگ، بحران های انرژی، تحریم ها، پاندمی و حتی حوادث اقلیمی، بر زنجیره تأمین جهانی فولاد تأثیر می گذارند. برای نمونه جنگ اوکراین باعث کاهش صادرات فولاد روسیه شد و تقاضا از بازار ایران بالا رفت. پاندمی کرونا زنجیره حمل جهانی را مختل کرد و قیمت ها افزایش یافت.
خلاصه ای از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه
اگر بخواهیم به طور خلاصه عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه را بگوییم، باید اینگونه خلاصه کنیم:
عوامل کلان اقتصادی مؤثر بر قیمت ورق سیاه
- نرخ ارز
- تورم جهانی
- تحریم ها و مسائل سیاسی
- چنگ ها و بحران های بین المللی
عوامل مرتبط با بازار فولاد و نقش آن در قیمت ورق سیاه
- قیمت مواد اولیه
- میزان عرضه و تقاضا
- هزینه های تولید
- شاخص های اقتصاد جهانی
عوامل فنی و کیفی مؤثر بر قیمت ورق سیاه
- ضخامت ورق
- ابعاد و استانداردهای تولید
سایر عوامل تعیین کننده قیمت نهایی ورق آهن
- نوسانات فصلی
- سیاست های دولت
- نرخ بهره
ارتباط بین قیمت ورق سیاه و قیمت سایر فلزات
ارتباط بین قیمت ورق آهن سیاه و قیمت سایر فلزات موضوعی بسیار مهم و گاه نادیده گرفته شده در تحلیل بازار فولاد است و یکی از عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه می باشد. در بسیاری از صنایع مانند ساختمان سازی، خودرو سازی، کشتی سازی و تولید ماشین آلات، از چند فلز مختلف به طور هم زمان استفاده می شود. به همین دلیل، افزایش یا کاهش قیمت یکی از این فلزات می تواند بر انتخاب مصرف کنندگان اثر گذاشته و به طور غیرمستقیم روی قیمت ورق آهن تأثیر بگذارد.
به عنوان مثال، در خودرو سازی، علاوه بر ورق آهن، از آلومینیوم، مس، نیکل و روی نیز استفاده می شود. اگر قیمت آلومینیوم به شدت افزایش یابد، شرکت ها ممکن است بخشی از طراحی خود را به سمت استفاده بیشتر از فولاد (مثل ورق سیاه با کیفیت بالا) سوق دهند که این موضوع باعث افزایش تقاضای ورق آهن می شود و به تبع آن، قیمت نیز بالا می رود.
از طرفی در بسیاری از صنایع، فولاد و آلومینیوم یا فولاد و مس نقش جایگزین دارند. به همین خاطر اگر قیمت یک فلز به شدت بالا رود، مصرف کننده به سمت فلز جایگزین متمایل می شود. در سال هایی که قیمت مس افزایش چشم گیری داشت، بسیاری از سازندگان تجهیزات صنعتی به جای استفاده از مس در قطعات خاص، از فولاد با پوشش ضد زنگ استفاده می کردند. همین موضوع باعث افزایش تقاضای ورق فولادی در آن بخش شد.
فلزاتی مثل فولاد، مس، آلومینیوم و نیکل همگی در بورس های کالایی مثل LME (London Metal Exchange) معامله می شوند. معمولا اگر بازار جهانی دچار بی ثباتی، بحران یا رونق شود، اکثر فلزات با هم در یک روند صعودی یا نزولی قرار می گیرند. در نتیجه وقتی قیمت جهانی فلزات رنگی مثل آلومینیوم، روی یا نیکل بالا می رود، معمولا قیمت فولاد و ورق سیاه نیز دچار نوسان می شود، هرچند میزان تأثیرپذیری ممکن است متفاوت باشد.
چرا خریداران ورق سیاه باید بازار سایر فلزات را هم رصد کنند؟
به دلیل ارتباط قیمتی، رفتاری و تکنولوژیک بین ورق سیاه و فلزات دیگر، پیش بینی بهتر روند قیمت ورق سیاه در بازار داخلی و تصمیم گیری دقیق در زمان خرید یا انبار کردن کالا می بایست شما به عنوان خریداران ورق سیاه از بازار سایر فلزات نیز اطلاع داشته باشید و رصد هم زمان بازار فلزاتی چون آلومینیوم، مس و نیکل، می تواند ابزار پیش بینی بسیار مؤثری برای شما باشد.
توصیه های عملی برای خریداران ورق سیاه
- تحلیل چندجانبه: تنها به قیمت بورس یا یک تأمین کننده تکیه نکنید. فاکتورهای کلان مانند نرخ ارز، تورم و فصل خرید را نیز بررسی کنید.
- پیش خرید منطقی: در زمان هایی که احتمال رشد نرخ ارز وجود دارد، خرید زودتر می تواند ریسک افزایش قیمت را کاهش دهد.
- تنوع تأمین کننده: وابستگی به یک تأمین کننده، می تواند در شرایط بحرانی مشکل ساز باشد.
- اطلاع از وضعیت بورس کالا: پیگیری هفتگی عرضه ها و تقاضاها در بورس می تواند دید خوبی برای برنامه ریزی خرید ایجاد کند.
سخن پایانی
عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه، ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی است که به طور مفصل در بالا دکر شد. از قیمت جهانی سنگ آهن گرفته تا تصمیمات دولت در سطح ملی می توانند بر روی قیمت روز ورق سیاه تاثیر بگذارند. شما خریداران حرفه ای، تنها به نرخ روز بازار توجه نکنید، بلکه تلاش کنید با درک دقیق از زنجیره ارزش فولاد، زمان خرید ورق آهن را هوشمندانه تعیین کنید.
برای خرید انواع آهن آلات از آهن از ما می توانید با شماره ۸۲۸۰۰۸۰۲-۰۲۱ تماس حاصل فرمایید.
اگر این مقاله برایتان مفید بود، آن را با دیگران به اشتراک بگذارید تا آن ها نیز از این اطلاعات بهره مند شوند. در صورتی که سوال یا نظری دارید، در قسمت نظرات، آن را با ما به اشتراک بگذارید. با تشکر از شما.
