ورق های فلزی از جمله مصالح پرکاربرد در صنایع مختلف نظیر ساخت و ساز، خودرو سازی، و تجهیزات صنعتی هستند. استانداردهای مختلفی برای این محصولات تعریف شده‌اند تا کاربران بتوانند بر اساس نیاز خود بهترین گزینه را انتخاب کنند. یکی از رایج ترین استانداردها در این حوزه، جدول استاندارد ورق های فلزی است که اطلاعات دقیقی درباره ابعاد، ضخامت، و وزن ورق ها ارائه می دهد. در این مقاله، به بررسی کامل جدول استاندارد ورق های فلزی می پردازیم و کاربردهای آن ها را در صنایع مختلف بررسی می کنیم.
آنچه در این مقاله مطالعه می کنید:
جدول استاندارد ورق های فلزی
جدول استاندارد ورق های فلزی آنجایی اهمیت دارد که در بسیاری از وسایلی که در زندگی روزمره استفاده می کنید از ماشین لباسشویی و ظرفشویی گرفته تا خودرو و کشتی، ورق آهن بکار رفته است. بنابراین باید برای این ماده اولیه که قرار است در ساخت بسیاری از وسایل استفاده شود، استانداردی دقیق رعایت گردد. استاندارد ورق های فلزی از چند جهت مورد بررسی قرار می گیرد.
اولین استانداردی که در جدول استاندارد ورق های فلزی باید در نظر گرفت، نوع فولادی است که با آن ورق تولید می شود که شامل اطلاعات تخصصی مانند ترکیبات شیمیایی و خواص مکانیکی ورق ها می باشد. استاندارد بعدی، ابعاد ورق فلزی است که شامل ابعاد، ضخامت، گریدهای مختلف تولید و وزن ورق ها می باشد.
جدول استاندارد ورق های فلزی توسط مراجع معتبر بین المللی یا ملی تعریف شده اند و کارخانه های تولید کننده، ورق های فلزی را تحت این جداول تولید می کنند. توجه داشته باشید که استاندارد جدول وزنی تاثیر مستقیم در قیمت انواع ورق دارد، برای همین توجه به این استاندارد هم برای فروشندگان و هم برای خریداران بسیار مهم می باشد.
انواع ورق های فلزی
قبل از پرداختن به جدول استاندارد ورق های فلزی باید انواع ورق های فلزی را بشناسید. ورق های فلزی بر اساس نوع فلز و فرآیند تولید به دسته های زیر تقسیم می شوند:
- ورق سیاه (Hot Rolled Sheet): تولید شده به روش نورد گرم، مناسب برای پروژه های سنگین.
- ورق روغنی (Oil Sheet): تولید شده به روش نورد سرد، مناسب برای صنایع خودروسازی و لوازم خانگی.
- ورق گالوانیزه (Galvanized Sheet): پوشش داده شده با فلز روی برای مقاومت در برابر زنگ زدگی.
- ورق آجدار (Ribbed Sheet): شکل داده شده با الگوهای خاصی به فرم های لوزی، ستاره و دایره، مناسب برای کف آسانسور، پله های برقی.
- ورق استیل (Stainless Sheet): مقاوم در برابر خوردگی، مناسب برای محیط های مرطوب و خورنده.
- ورق آلومینیوم (Aluminum Sheet): سبک و مقاوم در برابر زنگ زدگی، کاربرد در صنایع هوافضا و ساختمان.
جدول استاندارد ورق سیاه
یکی از جدول استاندارد ورق های فلزی مربوط به ورق سیاه می باشد. در فرآیند تولید ورق سیاه، ابتدا سنگ آهن یا ضایعات فولادی با انجام فرآیند نورد گرم، ذوب شده تا فولاد مذاب به دست آید. فولاد مذاب (تختال) وارد کوره می شود و سپس در دمای بالای ۱۰۰۰ درجه سانتی گراد از میان غلتک های نورد عبور کرده و به ضخامت های مختلف تبدیل می شود. سپس نیرویی از سمت غلتک ها به تختال وارد شده و سبب کاهش ضخامت و افزایش طول آن می شود.
به دلیل اهمیت قیمت ورق سیاه و مقاومت و استحکام بالایش، این ورق آهنی در پروژه های ساختمانی، ساخت مخازن نفتی، کشتی سازی و خودروسازی استفاده می شود. ترکیب شیمیایی ورق سیاه از عناصری مانند کربن، منگنز، فسفر و گوگرد بوده و دارای خواص مکانیکی استحکام کششی، سختی و شکل پذیری می باشد.
ابعاد ورق های سیاه شامل ضخامت ۱.۵ تا ۱۰۰ میلی متر بوده و با ابعاد استاندارد ۱×۲، ۱.۲۵×۲.۵ یا ۱.۵×۶ متر تولید می گردد. استاتدارد متداول ورق سیاه شامل DIN 17100 به عنوان استاندارد آلمانی برای گریدهای ST37 و ST52، استاندارد ASTM A36 به عنوان استاندارد آمریکایی برای فولادهای ساختمانی و استاندارد EN 10025 به عنوان استاندارد اروپایی برای فولادهای ساختمانی و مهندسی می باشد.
به طور کلی دو نوع ورق سیاه وجود دارد. ورق سیاه صنعتی که در تولید آن از استانداردهای A516-GR، A516-GR، A283 و ST52 استفاده می شود و ورق سیاه معمولی که در تولید آن از فولاد ST37 استفاده می شود. ورق های سیاه به صورت رول یا شیت به بازار عرضه می شوند که جدول استاندارد ورق سیاه به شرح زیر می باشد:
| طول (mm) | عرض (mm) | ضخامت (mm) | وزن (Kg) |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳ | ۴۸ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۴ | ۶۴ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۵ | ۸۰ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۶ | ۹۶ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۸ | ۵۷۶ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۰ | ۷۲۰ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۲ | ۸۶۴ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۵ | ۱۰۸۰ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۲۰ | ۱۴۴۰ |
جدول استاندارد ورق روغنی
یکی از جدول استاندارد ورق های فلزی مربوط به ورق روغنی می باشد. فرآیند تولید ورق روغنی با استفاده از روش نورد سرد بوده که در آن ورق فولادی خام (ورق سیاه) پس از فرآیند نورد گرم، اسیدشویی شده و وارد خط نورد سرد می شود. در این مرحله، ضخامت ورق به دقت کاهش یافته و سطح آن به صورت صاف و براق در می آید.
سپس ورق ها در کوره های تحت حرارت کنترل شده قرار گرفته تا خواص مکانیکی مطلوبی مانند انعطاف پذیری و استحکام کششی حاصل شود. در نهایت، ورق ها با استفاده از روغن صنعتی پوشش داده شده و ورق هایی با کیفیت سطح بالا و دقت ابعادی تولید می شود که در صنایع خودروسازی، لوازم خانگی و تجهیزات صنعتی کاربرد گسترده ای دارند.
ترکیب شیمیایی ورق روغنی از عناصری مانند کربن کم بوده و دارای خواص مکانیکی مقاومت کششی، انعطاف و شکل پذیری بالا می باشد. ابعاد ورق های روغنی شامل ضخامت ۰.۳ تا ۳ میلی متر بوده و با ابعاد استاندارد ۱×۲، ۱.۲۵×۲.۵ متر تولید می گردد. استاتدارد متداول ورق روغنی شامل DIN EN 10130 به عنوان استاندارد اروپایی برای فولادهای سرد نورد شده، استاندارد JIS G3141 به عنوان استاندارد ژاپنی برای گریدهای SPCC و استاندارد ASTM A1008 به عنوان استاندارد آمریکایی برای فولادهای سرد می باشد. جدول استاندارد ورق روغنی به شرح زیر می باشد:
| طول (mm) | عرض (mm) | ضخامت (mm) | چگالی (Kg/mm2) | وزن (Kg) |
| ۲ | ۱ | ۰.۵ | ۷/۸۶ | ۸ |
| ۲ | ۱ | ۰.۶ | ۷/۸۶ | ۱۰ |
| ۲ | ۱ | ۰.۷ | ۷/۸۶ | ۱۱ |
| ۲ | ۱ | ۰.۸ | ۷/۸۶ | ۱۳ |
| ۲ | ۱ | ۰.۹ | ۷/۸۶ | ۱۴ |
| ۲ | ۱ | ۱ | ۷/۸۶ | ۱۶ |
| ۲ | ۱ | ۱.۲۵ | ۷/۸۶ | ۲۰ |
| ۲ | ۱ | ۱.۵ | ۷/۸۶ | ۲۴ |
| ۲.۵ | ۱.۲۵ | ۰.۵ | ۷/۸۶ | ۱۳ |
| ۲.۵ | ۱.۲۵ | ۱.۲۵ | ۷/۸۶ | ۳۱ |
| ۲.۵ | ۱.۲۵ | ۱.۵ | ۷/۸۶ | ۳۸ |
جدول استاندارد ورق گالوانیزه
ترکیب شیمیایی ورق گالوانیزه از عناصری مانند کربن، منگنز، فسفر، مس، نیکل، کروم، مولیبدن، وانادیم بوده و دارای خواص مکانیکی مقاومت در برابر خوردگی و انعطاف پذیری بالا می باشد و به دلیل مقاومت در برابر رطوبت و شرایط محیطی سخت، در صنایع ساختمانی، تولید لوازم خانگی و خودرو کاربرد گسترده ای دارد.
ابعاد ورق های گالوانیزه شامل ضخامت ۰.۳ تا ۳ میلی متر بوده و با ابعاد استاندارد ۱×۲، ۱.۲۵×۲.۵ متر تولید می گردد. استاتدارد متداول ورق گالوانیزه شامل ASTM A653 به عنوان استاندارد آمریکایی برای ورق های گالوانیزه، استاندارد EN 10346 به عنوان استاندارد اروپایی برای فولادهای روکش دار و استاندارد JIS G3302 به عنوان استاندارد ژاپنی برای ورق های گالوانیزه می باشد. جدول استاندارد ورق گالوانیزه به شرح زیر می باشد:
| طول (mm) | عرض (mm) | ضخامت (mm) | وزن (Kg) |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۵ | ۸ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۰.۷ | ۱۱ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱ | ۱۶ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱.۵ | ۲۴ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲ |
| ۲۵۰۰ | ۱۲۵۰ | ۰.۵ | ۱۳ |
جدول استاندارد ورق آجدار
یکی از جدول استاندارد ورق های فلزی مربوط به ورق آجدار می باشد. ورق آجدار نوعی ورق فلزی است که روی آن با الگوهای خاصی شکل داده شده است. این اشکال در فرم های شطرنجی، قطره ای و الماسی بوده و بیشتر در کف آسانسور، پله های برقی، پل های عابر پیاده بکار برده می شوند.
فرآیند تولید ورق های آجدار به شکل نورد گرم بوده و شمش های تختال در کوره های پیش گرم عبور کرده و با غلتک های مخصوص نورد می شوند. فرم دهی به ورق در انتهای خط اتفاق افتاده و زمانیکه ورق در حال عبور از غلتک نورد است، یکی از غلتک ها روی ورق را شکل می دهد. به این ترتیب ورق آجدار تولید می‌شود.
جنس ورق های آجدار از استیل و آلومینیوم می باشد. ابعاد ورق های آجدار شامل ضخامت ۲ تا ۱۰ میلی متر بوده و با ابعاد استاندارد ۱×۲، ۱.۵×۶ متر تولید می گردد. استاتدارد متداول ورق آجدار شامل ASTM A786 به عنوان استاندارد آمریکایی برای ورق های آجدار، استاندارد EN 10029 به عنوان استاندارد اروپایی برای ابعاد و تلرانس های ورق آجدار و استاندارد JIS G3193 به عنوان استاندارد ژاپنی برای ورق های آجدار می باشد. جدول استاندارد ورق آجدار به شرح زیر می باشد:
| طول (mm) | عرض (mm) | ضخامت (mm) | وزن (Kg) |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۱ | ۲۴ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۲ | ۳۲ |
| ۲۰۰۰ | ۱۰۰۰ | ۳ | ۴۸ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۶ | ۴۳۲ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۸ | ۵۷۶ |
| ۶۰۰۰ | ۱۵۰۰ | ۱۰ | ۷۲۰ |
| ۶۰۰۰ | ۲۰۰۰ | ۸ | ۷۶۸ |
کاربردهای ورق های فلزی
حال که با جدول استاندارد ورق های فلزی آشنا شدید، خالی از لطف نیست که با کاربردهای ورق های فلزی نیز آشنا شوید. ورق های فلزی در صنایع مختلف نقش کلیدی ایفا می کنند. در ادامه به معرفی برخی از کاربردهای مهم آن ها می پردازیم:
۱. ساختمان‌سازی
- استفاده در اسکلت فلزی ساختمان‌ها.
- تولید سقف‌های فلزی و نمای خارجی.
۲.صنعت خودروسازی
- ساخت شاسی و قطعات بدنه خودرو.
- تولید قطعات تزئینی داخلی و خارجی.
۳. تجهیزات صنعتی
- ساخت مخازن ذخیره‌سازی.
- تولید لوله‌ها و اتصالات فلزی.
۴. صنعت هوافضا و دریایی
- تولید قطعات سبک و مقاوم.
- ساخت کشتی‌ها و سازه‌های دریایی.
چگونه جدول استاندارد ورق های فلزی به انتخاب بهتر کمک می کند؟
جدول استاندارد ورق های فلزی اطلاعات دقیقی درباره ضخامت، وزن و ابعاد ارائه می دهند که به خریداران کمک می کند تا بر اساس نیاز پروژه، گزینه مناسب خود را انتخاب کنند. این جدول علاوه بر صرفه جویی در زمان، به کاهش هزینه ها و افزایش کارایی در پروژه ها نیز کمک می کند.
نکات کلیدی در خرید ورق های فلزی
- کیفیت: حتماً از استاندارد بودن ورق ها مطمئن شوید.
- منبع معتبر: ورق های فلزی را از تولیدکنندگان یا تأمین کنندگان معتبر همچون آهن از ما خریداری کنید.
- نیاز پروژه: ضخامت و ابعاد ورق را متناسب با کاربرد موردنظر انتخاب کنید.
سخن پایانی
ورق های فلزی از جمله مواد اولیه مهم در بسیاری از صنایع هستند که استانداردهای آن ها تأثیر مستقیمی بر کیفیت و کارایی پروژه ها دارد. با مطالعه جدول استاندارد ورق های فلزی و شناخت انواع آن، می توانید انتخابی بهینه و دقیق تری داشته باشید. در نهایت، پیشنهاد می کنیم برای خرید و استفاده از این محصولات، همواره با متخصصان آهن از ما مشورت کنید.
