انواع ورق گالوانیزه به عنوان یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی و صنعتی در دنیا شناخته می شوند که از نظر جنس، ابعاد، اندازه و شکل، نوع گالوانیزاسیون، شکل ظاهری و نوع پوشش و حتی قیمت ورق گالوانیزه با یکدیگر متفاوت هستند. این ورق ها که از فولاد پوشش داده شده با لایه‌ای از روی (زینک) تشکیل شده اند و به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارند، در صنایع مختلف به‌کار می روند. اصلی ترین ویژگی انواع ورق گالوانیزه، مقاومت بالای آن ها در برابر زنگ زدگی و خوردگی است که به طور ویژه در شرایط جوی نامساعد و محیط‌های صنعتی حاد بسیار اهمیت دارد.
این ورق ها به طور کلی به دو نوع گالوانیزاسیون گرم و سرد تقسیم می شوند، که هر یک ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند و علاوه بر صنایع ساختمان و خودروسازی، در صنایع الکتریکی، تجهیزات صنعتی، و حتی کشاورزی نیز کاربرد دارند. در این مقاله، به بررسی انواع ورق گالوانیزه، ویژگی ها، مزایا و کاربردهای آن ها پرداخته خواهد شد تا اطلاعات جامع تری در اختیار شما قرار گیرد و بتوانید انتخاب بهتری در استفاده از این مصالح کلیدی داشته باشید.
آنچه در این مقاله مطالعه می کنید:
انواع ورق گالوانیزه از نظر جنس
انواع ورق گالوانیزه معمولا از دو نوع جنس فولاد و آلومینیوم تولید شده که با استفاده از یک لایه فلز روی (Zink) به ۲ روش گالوانیزه سرد و گرم پوشانده می شوند. ورق های فولادی گالوانیزه بیشترین کاربرد را دارند و به دلیل خواص مکانیکی خوب و قابلیت شکل دهی‌شان و همچنین خاصیت جوشکاری، برشکاری و انعطاف پذیری این نوع ورق ها، در صنایع مختلف استفاده می شود. ورق های گالوانیزه آلومینیومی در برخی موارد خاص مانند مقاومت در برابر خوردگی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند و به دلیل وزن سبک تر و مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی نیز در برخی کاربردهای خاص به کار می روند.
انواع ورق گالوانیزه از نظر ضخامت، اندازه و شکل
انواع ورق گالوانیزه در ابعاد و اشکال مختلفی تولید می شوند. این نوع ورق ها معمولا دارای ضخامت بین ۰.۳ تا ۳ میلی متر یا بیشتر بوده و در طول های مختلف ۱ و ۲ متر و عرض های استاندارد ۱ متر تولید می شوند. ورق های گالوانیزه از نظر شکل به صورت تخت (صفحات مسطح) تولید می شوند، اما در برخی موارد خاص ممکن است به شکل های دیگر مانند لوله، پروفیل یا ورق های موج دار نیز تولید گردند.
همچنین کوتینگ انواع ورق گالوانیزه (لایه ای از فلز روی که بر روی ورق گالوانیزه قرار دارد) می تواند با یکدیگر متفاوت باشد. هر چه میزان کوتینگ یک ورق بیشتر باشد، کیفیت آن بهتر بوده و از مقاومت بیشتری در شرایط نامناسب محیطی برخوردار می باشد. میزان کوتینگ در انواع ورق گالوانیزه تولید شده در ایران بین ۸۰ تا ۱۵۰ گرم بر متر مربع و برای ورق های وارداتی تا حدود ۲۰۰ گرم بر متر مربع می باشد.
انواع ورق گالوانیزه از نظر نوع گالوانیزاسیون
فرآیند گالوانیزه کردن انواع ورق گالوانیزه به دو روش می باشد که می تواند موجب ایجاد ویژگی ها و کیفیت های متفاوتی در تولید ورق گردد.
- گالوانیزاسیون گرم
- گالوانیزاسیون سرد
در فرایند گالوانیزاسیون گرم (hot dip galvanized)، ورق های فولادی در حمام زینک مذاب قرار می گیرند و یک لایه ضخیم و مقاوم در برابر زنگ زدگی بر روی ورق ها اعمال می گردد. این روش باعث ایجاد مقاومت بالای فولاد در برابر عوامل محیطی نامناسب شده و از نظر اقتصادی کاملا مقرون به صرفه می باشد. ورق های گالوانیزه گرم معمولا برای کاربردهای خارجی و در شرایط سخت توصیه می شوند.
در فرایند گالوانیزاسیون سرد که به فرایند آبکاری نیز شناخته می شود، ورق ها با استفاده از محلول های الکترولیتی و فرایند الکتروشیمیایی پوشش دهی می شوند. انواع ورق گالوانیزه تولیدی با این روش از پوشش یکنواخت تری برخوردار بوده و نسبت به روش گالوانیزه گرم نازک تر می باشند. این نوع ورق ها بیشتر برای کاربردهای داخلی یا جایی که شرایط خوردگی کم تر است، استفاده می شوند.
انواع ورق گالوانیزه از نظر شکل ظاهری
ورق های گالوانیزه از نظر شکل ظاهری و الگوی سطحی‌شان به ۳ دسته اصلی تقسیم می شوند که هر کدامشان ویژگی ها و کاربردهای خاصی دارند.
- گل درشت
- گل ریز
- بدون گل (صاف)
۱. ورق گالوانیزه گل درشت
انواع ورق گالوانیزه با الگوی گل درشت دارای برجستگی ها و فرورفتگی های قابل توجهی هستند. این برجستگی ها معمولا به شکل گل یا الگوهای بزرگتر طراحی شده اند. این نوع ورق‌های گالوانیزه استحکام بیشتری داشته و در برابر فشار و ضربه مقاوم تر می باشند. همچنین ورق های گل درشت جذابیت بیشتری دارند و به همین دلیل در کاربردهای نمایشی و تزئینی استفاده می شوند.
۲. ورق گالوانیزه گل ریز
یکی از انواع ورق گالوانیزه، ورق های گالوانیزه با الگوی گل ریز بوده که دارای برجستگی ها و فرورفتگی های کوچک تر و فشرده تری هستند. این الگوها معمولا ظریف تر از گل درشت می باشند. این نوع ورق ها به دلیل الگوی ریزتر، سبک تر از ورق های گل درشت هستند و دارای ظاهری مدرن و شیک بوده که در کاربردهای خاص به خوبی جلوه می کنند.
۳. ورق گالوانیزه بدون گل (صاف)
ورق های گالوانیزه بدون گل یا صاف، سطحی کاملا مسطح دارند و هیچ الگوی برجسته ای روی آن ها وجود ندارد. این ورق ها به راحتی شکل می گیرند و می توانند در فرآیندهای مختلف تولید، به راحتی برش داده و فرم دهی شوند. ورق‌های گالوانیزه صاف دارای دقت بالا در ابعاد و اندازه بوده و می توانند برای تولید محصولات با نیازهای دقیق همچون قطعات صنعتی و لوازم خانگی استفاده شوند.
انواع ورق گالوانیزه از نظر نوع پوشش
پوشش ورق های گالوانیزه می تواند به صورت های مختلفی همچون پوشش روی و پوشش های رنگی یا پلیمری باشد. پوشش روی که در فرآیند گالوانیزاسیون به آن افزوده می شود، مقاومت در برابر زنگ زدگی را افزایش می دهد. اما پوشش های رنگی یا پلیمری برای زیبایی و افزایش دوام می باشد. این نوع پوشش به افزایش مقاومت در برابر خورندگی و تغییرات جوی کمک کرده و می تواند در رنگ ها و الگوهای مختلف عرضه شود.
مقایسه انواع ورق گالوانیزه
مقایسه انواع ورق گالوانیزه از جنبه های مختلف، از جمله روش گالوانیزاسیون، ویژگی ها، کاربردها، و مزایا و معایب می تواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه را برای نیازهای خاص خود انتخاب کنید.
۱. روش گالوانیزاسیون
- گالوانیزاسیون گرم
لایه روی ایجاد شده در انواع ورق گالوانیزه در این روش ضخیم تر و مقاوم تر است و در برابر زنگ زدگی و خوردگی بسیار مقاوم هستند. این نوع ورق های گالوانیزه بیشتر در کاربردهای خارجی، سازه های ساختمانی و محیط های صنعتی که در معرض شرایط جوی و خورنده قرار دارند، استفاده می شوند.
- گالوانیزاسیون سرد
لایه روی در این روش نازک تر از گالوانیزاسیون گرم است و دارای ظاهری صاف تر و زیباتر می باشد. این نوع ورق های گالوانیزه بیشتر برای کاربردهای داخلی و در شرایطی که خطر خوردگی کمتر است، به کار می روند.
۲. ویژگی ها
- مقاومت در برابر خوردگی
گالوانیزاسیون گرم مقاومت بسیار بالایی در برابر زنگ زدگی دارد و به طور کلی برای شرایط سخت و بیرونی مناسب است اما گالوانیزاسیون سرد مقاومت کمتری در برابر خوردگی داشته و برای شرایط داخلی استفاده می شود.
- ضخامت لایه روی
گالوانیزاسیون گرم لایه روی ضخیم تری دارد که موجب افزایش دوام و طول عمر ورق می شود اما گالوانیزاسیون سرد لایه روی نازک تری دارد و بنابراین عمر کمتری در شرایط سخت خواهد داشت.
- هزینه
گالوانیزاسیون گرم هزینه بیشتری دارد، اما در بلندمدت به خاطر دوام بیشتر، ممکن است به صرفه تر باشد اما گالوانیزاسیون سرد هزینه کمتری دارد و ممکن است نیاز به تعویض یا تعمیرات بیشتری داشته باشد.
۳. کاربردها
گالوانیزه گرم در صنعت ساختمان در سازه های فلزی و تیرک ها و در صنایع خودروسازی در ساخت قطعاتی که در معرض شرایط جوی قرار دارند، استفاده می شود اما گالوانیزه سرد در تولید لوازم خانگی و اجزای داخلی که در معرض رطوبت نیستند و همچنین در صنعت دکوراسیون مانند دیوارپوش ها و سقف های داخلی بکار می روند.
۴. مزایا و معایب
مزایای گالوانیزاسیون گرم: مقاومت بالا در برابر خوردگی، دوام و عمر طولانی‌تر، مناسب برای محیط‌های سخت.
معایب گالوانیزاسیون گرم: هزینه بالاتر، وزن بیشتر به دلیل ضخامت لایه روی.
مزایای گالوانیزاسیون سرد: هزینه کمتر، ظاهر زیباتر و صاف تر.
معایب گالوانیزاسیون سرد: مقاومت کمتر در برابر خوردگی، عمر کوتاه تر در شرایط سخت.
انتخاب انواع ورق گالوانیزه بستگی به نیازهای خاص پروژه، شرایط محیطی، و بودجه دارد. با درک دقیق از مزایا و معایب هر نوع، شما می توانید انتخابی آگاهانه داشته باشید که به بهترین نحو نیازهایتان را برآورده کند.
فرمینگ انواع ورق گالوانیزه
فرمینگ ورق گالوانیزه به فرآیند شکل دهی و تولید ورق های گالوانیزه با اشکال و ابعاد خاص گفته می شود. این فرآیند به طور معمول با استفاده از دستگاه ها و ماشین آلات خاصی انجام می شود که قادر به تغییر شکل ورق های گالوانیزه به فرم های دلخواه هستند. فرمینگ ورق گالوانیزه می تواند به ۲ روش عمده انجام شود:
- فرمینگ سرد
- فرمینگ گرم
۱. فرمینگ سرد
این روش شامل شکل دهی انواع ورق گالوانیزه در دمای محیط است و معمولاً به صورت نوارها یا ورق های عریض انجام می شود.
مراحل فرمینگ سرد
ابتدا انواع ورق گالوانیزه به ابعاد مورد نظر برش داده می شوند. سپس ورق ها با استفاده از دستگاه های فرمینگ، مانند پرس ها یا ماشین آلات رول فرمینگ، به اشکال مختلف مانند پروفیل ها، قوطی ها، و دیگر شکل های هندسی تبدیل می شوند. در برخی موارد، برای تولید ساختارهای پیچیده تر، قطعات ورق های گالوانیزه به هم متصل می شوند که این مرحله ممکن است شامل جوشکاری یا استفاده از پیچ و مهره باشد. نهایتا ورق های فرمینگ شده ممکن است با پوشش های اضافی، رنگ آمیزی یا عملیات های دیگری تکمیل شوند.
۲. فرمینگ گرم
در این روش، انواع ورق گالوانیزه تحت دماهای بالا و فشار شکل دهی می شوند. این روش معمولا برای تولید قطعات بزرگ و سنگین تر استفاده شده و به دلیل دماهای بالا، قابلیت شکل دهی به مراتب بیشتری دارد.
مراحل فرمینگ گرم
ابتدا ورق های گالوانیزه در دماهای بالا (معمولاً بالای ۷۰۰ درجه سانتی گراد) گرم می شوند تا خاصیت چکش خواری و انعطاف پذیری بیشتری پیدا کنند.سپس ورق ها با استفاده از پرس های هیدرولیکی یا دستگاه های مشابه به فرم های خاصی شکل می گیرند. پس از شکل دهی، ورق ها به آرامی خنک شده تا شکل نهایی خود را حفظ کنند. مرحله آخر شامل بررسی کیفیت، برش های اضافی و پوشش دهی های نهایی می شود.
روش‌های تولید انواع ورق های گالوانیزه
روش های متنوعی برای فرمینگ ورق گالوانیزه و سایر انواع ورق فولادی وجود دارد اما به طور کلی با استفاده از ۴ روش زیر می توان به این ورق ها فرم داد:
- روش‌های هیدرولیکی پنلی
- روش‌های هیدرولیکی بالشی
- روش‌های هیدرولیکی با فشار زیاد
- روش‌های هیدرولیکی با فشار کم
کاربردهای اصلی ورق گالوانیزه
۱. صنعت ساختمان
- سازه های فلزی
- پروفیل های دیوار
- سقف ها و ناودان ها
۲. صنعت خودرو سازی
- قطعات بدنه
- پوشش داخلی
۳. صنایع الکتریکی و الکترونیکی
- محفظه ها و شاسی
- تجهیزات خانگی
۴. صنعت تجهیزات و ماشین آلات
- قطعات و اجزای ماشین آلات
۵. صنایع تولیدی و کارگاهی
- جعبه‌ها و بسته بندی
- قفسه ها و سازه های انباری
۶. تجهیزات و سازه های کشاورزی
- سازه های گلخانه ای
- آب پاش ها و سیستم های آبیاری
۷. صنایع دریایی
- کشتی سازی
نکات مهم در خرید انواع ورق گالوانیزه
خرید انواع ورق گالوانیزه نیازمند توجه به چندین نکته مهم است تا بتوانید محصولی با کیفیت و مناسب برای نیازهای خود انتخاب کنید.
۱. نوع گالوانیزاسیون
- گالوانیزاسیون گرم: این نوع ورق ها دارای لایه روی ضخیم تری هستند و برای استفاده در محیط‌های سخت و خارجی مناسب اند.
- گالوانیزاسیون سرد: لایه روی نازک تری دارد و بیشتر برای کاربردهای داخلی و شرایط ملایم استفاده می شود. انتخاب نوع گالوانیزاسیون بستگی به شرایط محیطی و کاربرد نهایی دارد.
۲. ضخامت ورق
ضخامت انواع ورق گالوانیزه تأثیر مستقیم بر مقاومت و استحکام آن دارد. به طور کلی، ورق های با ضخامت بیشتر، دوام و مقاومت بهتری در برابر زنگ زدگی و خوردگی دارند. برای انتخاب ضخامت مناسب، نیاز به بررسی شرایط کاربرد و نوع بارگذاری وجود دارد.
۳. ابعاد و اندازه
ابعاد و اندازه های مختلفی از انواع ورق گالوانیزه در بازار موجود است. باید به ابعاد مورد نیاز پروژه خود توجه کنید و از تأمین کننده درخواست ورق هایی با ابعاد مشخص نمایید. همچنین، در نظر داشته باشید که برش های اضافی ممکن است هزینه های بیشتری را به همراه داشته باشد.
۴. کیفیت پوشش زینک
لایه زینک بر روی ورق گالوانیزه باید یکنواخت و بدون نقص باشد. پوشش مناسب، ورق را در برابر زنگ زدگی محافظت می کند. بهتر است به استانداردهای مربوط به کیفیت پوشش زینک توجه کنید و از تأمین کنندگان معتبر همچون آهن از ما خرید کنید.
۵. بررسی استانداردها
بررسی استانداردهای ملی و بین المللی مرتبط با انواع ورق گالوانیزه می تواند به شما در انتخاب بهتر کمک کند. این استانداردها معمولاً شامل مشخصات فنی، مقاومت در برابر زنگ زدگی، و شرایط آزمایش هستند.
۶. تامین کننده معتبر
- انتخاب یک تامین‌کننده معتبر و با سابقه در زمینه عرضه ورق‌های گالوانیزه می‌تواند به شما اطمینان دهد که محصولاتی با کیفیت و مطابق با استانداردها دریافت می‌کنید. به بررسی نظرات و تجربیات مشتریان قبلی نیز توجه کنید.
۷. قیمت
قیمت انواع ورق گالوانیزه می تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله نوع گالوانیزاسیون، ضخامت، ابعاد، و کیفیت. حتماً قیمت ها را با تأمین کنندگان مختلف مقایسه کنید و از خرید از منابع غیر معتبر به دلیل قیمت های پایین پرهیز کنید، زیرا ممکن است کیفیت محصول تحت تأثیر قرار گیرد.
۸. بررسی شرایط حمل و نقل
شرایط حمل و نقل انواع ورق گالوانیزه نیز از نکات مهمی است که باید به آن توجه شود. اطمینان حاصل کنید که ورق ها به‌درستی بسته بندی و حمل می شوند تا از آسیب های احتمالی در حین حمل و نقل جلوگیری شود.
۹. گارانتی و خدمات پس از فروش
بررسی شرایط گارانتی و خدمات پس از فروش نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از تامین کنندگان خدماتی از جمله مشاوره فنی، نصب و خدمات پس از فروش را ارائه می دهند که می تواند به شما کمک کند.
۱۰. کاربرد نهایی
قبل از خرید انواع ورق گالوانیزه، کاربرد نهایی آن را به دقت مشخص کنید. اینکه آیا ورق در شرایط داخلی یا خارجی استفاده خواهد شد، تأثیر زیادی بر انتخاب نوع و ضخامت ورق دارد.
سخن پایانی
خرید ورق گالوانیزه یک فرآیند مهم است که نیاز به شناخت انواع ورق گالوانیزه، توجه به جزئیات و بررسی دقیق دارد. با در نظر گرفتن نکات فوق، می توانید ورق های مناسب و با کیفیتی را برای پروژه های خود انتخاب کنید و از مزایای آن ها بهره مند شوید.
