ورق سیاه یکی از آهن آلات رایج و پرکاربرد در صنایع مختلف می باشد که به دلیل ماهیت منحصر به فردش جایگاه ویژه ای در میان محصولات فولادی دارد. این ورق ها از فرآیند نورد گرم فولاد به دست آمده و از ساختمان سازی و خودروسازی گرفته تا صنایع نفت و گاز مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله از آهن از ما، به بررسی جامع و کاملی از اینکه ورق سیاه چیست و انواع آن و کاربردش در صنعت چگونه است، می پردازیم. با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله مطالعه می کنید:
ورق سیاه چیست؟
ورق سیاه (Black-Sheet) نوعی صفحه فولادی است که به ورق کربن استیل یا پلیت سیاه نیز شناخته می شود. ورق سیاه از فرآیند نورد گرم فولاد و در دمای بالا (دمای بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد) به دست می آید که در آن فولاد در دمای بالا نورد می شود تا به شکل دلخواه درآید. این ورق به سبب این که ظاهر مات، تیره و کدری دارد، با عنوان «ورق سیاه» شناخته می شود.
ورق کربن استیل به دلیل داشتن خواص مقاومتی بالا، انعطاف پذیری، و قابلیت شکل دهی خوب، در بسیاری از پروژه های صنعتی و ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد. قیمت ورق سیاه بسیار کمتر از ورق های روغنی و گالوانیزه است، لذا بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
انواع ورق سیاه
حال که می دانید ورق سیاه چیست، لازم است تا با انواع آن نیز آشنا شوید. ورق سیاه از نظر کاربرد، حالت و گرید دارای انواع زیر می باشد.
۱. انواع ورق سیاه از نظر کاربرد
- ورق سیاه معمولی
ورق سیاه معمولی یکی از رایج ترین انواع ورق های سیاه است که به عنوان ورق نورد گرم استاندارد نیز شناخته می شود. این نوع ورق از فولاد کربنی ساخته شده و به دلیل فرآیند تولید در دماهای بالا، دارای سطحی خشن و مات است. ورق سیاه معمولی به دلیل ویژگی های مکانیکی مناسب مانند مقاومت به کشش و انعطاف پذیری، در صنایع مختلفی مانند ساختمان سازی استفاده می شود. همچنین، این ورق ها قابلیت جوشکاری خوبی دارند و می توانند به راحتی به اشکال مختلف تبدیل شوند، به همین دلیل در بسیاری از پروژه ها بکار می روند.
- ورق سیاه صنعتی
ورق سیاه صنعتی یکی دیگر از انواع ورق های سیاه است که برای کاربردهای خاص صنعتی طراحی شده است. این نوع ورق ها معمولا دارای ضخامت و ابعاد بزرگتری هستند و به منظور تحمل بارهای سنگین و شرایط محیطی سخت تولید می شوند. ورق سیاه صنعتی معمولا در ساخت سازه های بزرگ مانند پل‌ها، مخازن تحت فشار، و تأسیسات نفت و گاز به کار می رود. این ورق‌ها باید دارای مقاومت بالایی در برابر خوردگی و ساییدگی باشند و با پوشش های خاصی مانند گالوانیزه یا رنگ های مقاوم در برابر زنگ زدگی پوشیده می شوند تا طول عمر بیشتری داشته باشند.
- ورق سیاه ساختمانی
ورق سیاه ساختمانی به طور خاص برای استفاده در پروژه های ساختمانی و عمرانی طراحی شده است. این نوع ورق ها دارای ویژگی هایی هستند که آنها را برای استفاده در ساخت سازه های بتنی و فلزی مناسب می کند. ورق سیاه ساختمانی به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و توانایی تحمل بارهای سنگین، در ساخت فونداسیون ها، اسکلت های فلزی، و سازه های پل ها و تونل ها به کار می رود. همچنین این ورق ها قابلیت برش و شکل دهی آسانی دارند که این ویژگی ها آنها را برای استفاده در پروژه های ساختمانی بسیار محبوب کرده است.
۲. انواع ورق سیاه از نظر حالت
- ورق سیاه رول
ورق سیاه رول که به ورق سیاه کلاف نیز معروف است به دلیل ضخامت کمی که دارد قابلیت رول شدن دارد. این ورق ها از نظر طول هیچ محدودیتی ندارند، زیرا به شکل کلاف هستند. اما از نظر عرض در اندازه های ۱، ۱.۲۵، ۱.۵۰ و ۲ متری و با ضخامت ۲ تا ۱۵ میلی متر تولید می شوند.
- ورق سیاه فابریک
ورق‌های سیاه فابریک که به ورق سیاه شیت نیز معروف است نوعی دیگر از ورق نورد گرم می باشد که به صورت سفارشی در ابعاد مشخص در کارخانه ها برش خورده و تحویل می گردد. این ورق ها معمولا ضخامتی بیش ار ۱۵ میلی متر دارند. این ورق ها به صورت آماده در بازار در ابعاد ۱ در ۲ و ۶ متر، ۱.۵ در ۲.۵ و ۶ متر، ۲ در ۶ و ۱۲ متر وجود دارد. ورق های فابریک سیاه به دلیل دقت در برش و عدم شکستگی و کج شدگی، جزو ورق های باکیفیت محسوب می‌شوند.
۳. انواع ورق سیاه از نظر گرید
در این نوع ورق ها ST نماد Strength، به معنای استحکام و عدد بعد از آن میزان تنش نهایی یا همان سختی ورق برحسب کیلوگرم بر سانتی متر مربع را نشان می دهد.
- ورق سیاه با استاندارد ST37
ورق سیاه ST37 از فولاد کم کربن ساخته شده و یکی از پرکاربردترین انواع ورق های فولادی است. این نوع ورق ها به دلیل خواص مکانیکی مناسب و قیمت اقتصادی، انتخابی خوب برای استفاده در بسیاری از صنایع می باشند.
- ورق سیاه با استاندارد ST52
نوع دیگری از فولاد، ورق سیاه ST52 است که از دو عنصر سیلیسیم و منگنز ساخته می شود. به همین علت استحکام آن بسیار افزایش پیدا کرده و می تواند وزن های زیادی را تحمل کند. لذا در صنعت ساختمان سازی بسیار کاربرد دارد.
فرآیند تولید ورق سیاه
اگر در باره اینکه ورق سیاه چیست به طور کام بخواهید بدانید، لازم است که با فرآیند تولید آن نیز آشنا باشید. تولید ورق سیاه شامل چندین مرحله مهم است که از استخراج سنگ آهن تا تولید نهایی ورق ادامه دارد. ابتدا سنگ آهن استخراج شده از معادن به کارخانه های فولاد منتقل شده و در کوره های بلند ذوب می شود. در این مرحله، سنگ آهن با کک و آهک ترکیب شده و به دمای بسیار بالایی (حدود ۱۶۰۰ درجه سانتی گراد) می رسد تا آهن خام به دست آید.
آهن خام به کوره های اکسیژنی منتقل می شود تا نا خالصی های آن حذف شده و فولاد تولید شود. در این مرحله، فولاد مذاب به صورت شمش های بزرگ ریخته گری شکل می گیرد. سپس این شمش ها به واحد نورد گرم منتقل می شوند. در واحد نورد گرم، شمش های فولادی ابتدا تا دمای بالای ۱۲۰۰ درجه سانتی گراد گرم می شوند تا نرم و قابل شکل دهی شوند.
سپس، این شمش ها از میان غلتک های بزرگ عبور داده شده تا به ضخامت و ابعاد مورد نظر برسند. این فرآیند چندین بار تکرار می شود تا ورق های فولادی با ضخامت های مختلف تولید شوند. دمای بالا در این مرحله باعث می شود که سطح ورق ها کدر و مات شود که همان طور که گفتیم این خصوصیت ظاهری ورق سیاه می باشد. پس از نورد، ورق ها به طول های مختلف برش داده می شوند و در صورت نیاز به اشکال مختلف مانند رول یا تخت در می آیند.
در نهایت، ورق های تولید شده به بخش های بازرسی منتقل می شوند تا از نظر کیفیت و مشخصات فنی مورد بررسی قرار گیرند. این بازرسی شامل اندازه گیری ضخامت، بررسی سطحی برای شناسایی هر گونه نقص و آزمون های مکانیکی برای اطمینان از استحکام و انعطاف پذیری ورق ها می باشد. پس از تایید کیفیت، ورق های سیاه بسته بندی شده و برای حمل و نقل به مشتریان آماده می شوند. این مراحل پیچیده و دقیق تضمین می کند که ورق های سیاه تولید شده دارای کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای صنعتی باشند.
انواع ضخامت ورق سیاه
حال برای اینکه بیشتر درباره اینکه ورق سیاه چیست بدانید، با انواع ضخامت های آن نیز آشنا شوید. ضخامت ورق سیاه جزو یکی از فاکتورهای مهم در زمان خرید مشتریان می باشد. ورق سیاه با ضخامت های مختلفی تولیده می شود تا بتواند نیاز کاربران در صنایع مختلف را رفع کند. ضخامت این ورق از ۱.۵ میلی متر شروع شده و امکان تولید آن تا ضخامت ۱۰۰ میلی متر نیز وجود دارد. اما مرسوم ترین ضخامت این ورق، ۲ الی ۱۵ میلی متر می باشد.
مزایای استفاده از ورق سیاه
کاربردهای ورق سیاه
در صنایع ساختمانی: در ساخت سازه ها و ساختمان ها، در ساخت پل ها و برج ها
در صنعت خودروسازی: در تولید خودروها و قطعات خودرو
در صنایع دیگر: در صنایع نفت و گاز، کشتی سازی و دیگر صنایع
تولیدکننده های ورق سیاه
از آنجا که ورق سیاه به صنعتی شدن کشورها کمک شایانی می کند، بسیاری از کشورها به حوزه تولید ورق سیاه ورود کرده‌اند. در کشور عزیزمان، ایران نیز کارخانه های بسیاری به تولید این ورق می پردازند. از جمله:
- کارخانه فولاد مبارکه اصفهان
- کارخانه فولاد کاویان
- کارخانه فولاد گیلان
- کارخانه فولاد اکسین
- کارخانه فولاد امیرکبیر کاشان
سخن پایانی
از آنجا که ورق سیاه فولادی یکی از مهمترین ورق ها در صنایع مختلف می باشد، پس اینکه ورق سیاه چیست و چه کاربردی دارد بسیار حائز اهمیت است. با مطالعه این مقاله می دانید که ورق سیاه چیست و از چه کارخانه هایی بهتر است خریداری کنید.
برای خرید انواع آهن آلات می توانید با شماره ۰۹۱۲۱۸۱۶۱۴۴ تماس حاصل فرمایید.
اگر این مقاله براتون مفید بود، آن را با دیگران به اشتراک بگذارید تا آن ها نیز از این اطلاعات بهره مند شوند. در صورتی که سوال یا نظری دارید، در قسمت نظرات، آن را با ما به اشتراک بگذارید. با تشکر از شما.
